Zonder systemische blik
Wie voor de klas staat wordt regelmatig geconfronteerd met lastige situaties. Het lukt bijvoorbeeld niet om een goede werksfeer te creëren. Of er is een sfeer van tegenwerking tussen docent en klas. Het kan zelfs voorkomen dat er een conflict ontstaat met een leerling of klas. Studenten leren dan naar het gedrag van de leerling of klas te kijken en daar conclusies uit te trekken. Dat helpt natuurlijk vaak, maar het komt nogal eens voor dat de situatie zich herhaalt of zelf verergert.
Het alternatief
Bij systemisch kijken gaan we een stapje verder. We kijken door middel van opstellingen naar onbewuste processen, naar de onderstroom. Dan blijkt vaak dat er heel iets anders aan de hand is dan we in eerste instantie dachten. Dat kan in het systeem van de leerling of van de klas zitten, maar ook in het systeem van de docent.
In een opstelling kan een alternatieve oplossingsrichting gevonden worden. De docent kan bijvoorbeeld een wat andere plek innemen waardoor er ruimte komt voor de ouders. Of het kan blijken dat de leerling zo door andere, persoonlijke dingen in beslag genomen wordt dat er juist geen plek is voor leren. Dat inzicht alleen al kan de relatie tussen docent en leerling op eenvoudige wijze verbeteren.
Het nieuwe vak
Vanuit deze overtuiging is er sinds studiejaar 2016-2017 voor de studenten aan de lerarenopleiding van de Hogeschool Rotterdam de mogelijkheid het vak “Systemisch kijken en werken in het Onderwijs” te volgen. Bij dit vak wordt de theorie van familieopstellingen behandeld, maar wordt vooral geoefend in het systemisch kijken door veel opstellingen te doen.
Ben je na dit vak een volleerd opsteller? Zeker niet! Maar je hebt wel geleerd dieper naar jezelf en je leerlingen te kijken. Daardoor zal de relatie met je leerlingen en klassen verbeteren.
